Jak przygotować się do badań laboratoryjnych:
W trosce o prawidłowe przygotowanie pacjentów do badań prosimy o uważne przeczytanie poniższych informacji i zaleceń:
Przygotowanie pacjenta do badania moczu:
Przygotowanie:
- Przed planowanym badaniem moczu Pacjent powinien zaopatrzyć się w jednorazowy pojemnik do badania moczu (dostępny w aptece). Należy pamiętać, że w przypadku wykonywania badań bakteriologicznych, zakupiony pojemnik musi być jałowy.
- Przed pobraniem moczu do badań laboratoryjnych Pacjent powinien unikać wysiłku fizycznego.
- Co najmniej jeden dzień przed planowanym pobraniem moczu do badań laboratoryjnych zaleca się zachowanie abstynencji płciowej.
- Nie zaleca się pobierania moczu do badań laboratoryjnych w trakcie krwawienia miesięcznego oraz 2-3 dni przed i po menstruacji.
- W przypadku wykonywania badania moczu u dzieci dopuszcza się pobieranie materiału do specjalnych woreczków (dostępne w aptece).
- Mocz do badań laboratoryjnych powinien być pobrany z zachowaniem ogólnie obowiązujących zasad higieny (po dokładnym umyciu zewnętrznych narządów płciowych przy użyciu ciepłej wody i mydła). Nie należy stosować w tym celu specjalnych środków dezynfekcyjnych i odkażających
- Laboratorium nie przyjmuje do badań moczu pobranego do innych pojemników (słoiki, butelki itp.)
Pobieranie moczu do badania ogólnego:
- Do badania ogólnego należy przynieść pierwszą, poranną próbkę moczu.
- Mocz należy pobrać z tzw. środkowego strumienia: pierwszą porcje moczu należy oddać do toalety, następnie porcję około 50 ml oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika, końcową porcję moczu należy oddać do toalety. Pojemnik dokładnie zakręcić i podpisać nazwiskiem i imieniem.
- Mocz dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
- Istnieje możliwość wykonania badań laboratoryjnych z próbek moczu pobranych w innych porach dnia, w tych przypadkach interpretacja wyników powinna uwzględniać godzinę pobrania oraz sposób przygotowania pacjenta do badań.
Przygotowanie Pacjenta do badania dobowej zbiórki moczu:
Przed wykonaniem badania Pacjent powinien zaopatrzyć się w plastikowy pojemnik z podziałką o objętości 2-3 litry oraz jednorazowy pojemnik do badania ogólnego moczu.
Pobieranie moczu ze zbiórki dobowej:
- Zbiórkę moczu należy rozpocząć rano (np. o godzinie 7:00), a zakończyć następnego dnia o tej samej godzinie.
- Pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety
- Kolejne porcje moczu łącznie z pierwszą poranną porcją pobraną następnego dnia oddać do wcześniej przygotowanego pojemnika.
- Podczas całego okresu zbiórki pojemnik z moczem należy przechowywać w chłodnym miejscu.
- Po zakończeniu zbiórki zebrany do pojemnika mocz dokładnie wymieszać i zmierzyć jego objętość.
- Porcję moczu o objętości ok. 50 ml przelać do pojemnika na badanie ogólne moczu.
- Pojemnik dokładnie zakręcić i podpisać nazwiskiem, imieniem.
- Na pojemniku zanotować całkowitą objętość moczu (w mililitrach).
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
Przygotowanie pacjenta do badania krwi:
Uwagi ogólne:
- Na pobranie krwi należy zgłosić się rano, najlepiej między godziną 7:30 a 10:00. W przypadku badań pilnych i/ lub na zlecenie lekarza dopuszcza się możliwość pobrania krwi w innych porach dnia.
- Pacjent powinien być na czczo tzn. minimum 8-10 godzin po ostatnim posiłku
- Krew powinna być pobrana po kilkuminutowym odpoczynku, należy unikać wysiłku fizycznego.
Szczególną uwagę prosimy zwrócić na badania wymagające specjalnego przygotowania do pobrania krwi:
- Badanie cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL i trójglicerydów (LIPIDOGRAM):
- Zalecane jest, aby w okresie 1-2 tygodni poprzedzających badanie stosować normalną – zrównoważoną dietę i nie stosować głodówek.
- Na 2-3 dni przed badaniem należy wstrzymać się od spożycia alkoholu.
- W dniu poprzedzającym badanie ostatni posiłek (lekko strawna kolacja) powinien być przyjęty około godziny 18:00.
- W dniu badania Pacjent powinien być na czczo.
- Krew pobiera się rano między godziną 7:30, a 10:00.
- Doustny test tolerancji glukozy:
Przygotowanie:
- Krew do badania pobiera się dwukrotnie: na czczo i po 120 minutach od obciążenia
75 g glukozy/lub wg wskazań lekarza.
- Krew pobiera się na czczo w godzinach między 7:30 a 9:00.
- jeśli wartość glukozy oznaczonej na czczo przekracza 126 mg/dL, odstępuję się od wykonania OGTT
- Po pierwszym pobraniu krwi Pacjent otrzymuje roztwór glukozy, który należy wypić w ciągu 5 minut. Glukozę pacjent kupuje w aptece
- Po dwóch godzinach od podania glukozy pobiera się krew po raz drugi.
- W trakcie trwania testu należy powstrzymać się od przyjmowania posiłków i napojów oraz palenia papierosów.
- Doustny test tolerancji glukozy (test przesiewowy u kobiet ciężarnych):
Przygotowanie:
- Krew do badania pobiera się dwukrotnie: na czczo i po 60 minutach od obciążenia 75 g glukozy
- Krew pobiera się na czczo w godzinach między 7:30 a 9:00.
- Glukozę do testu / w postaci proszku /pacjentka kupuje w aptece.
- Po pierwszym pobraniu krwi / na czczo/ pacjentka otrzymuje do wypicia roztwór glukozy.
- Rozpuszczoną glukozę należy wypić w ciągu 5 min .
- Po jednej i dwóch godzinach od wypicia glukozy pobiera się krew po raz drugi i trzeci
- ACTH, Kortyzol, TSH, Testosteron, Aldosteron, Prolaktyna:
Przygotowanie:
- Pacjent powinien być na czczo.
- Ze względu na dobowy rytm wydzielania hormonu krew należy pobrać rano, o godzinie 8:00 lub wg wskazań lekarza.
- PROLAKTYNA – test stymulacji Metoklopramidem:
Przygotowanie:
- Krew pobiera się na czczo, w godzinach rannych, najlepiej po godzinie od momentu obudzenia się.
- Przed wykonaniem badania nie należy masować piersi i podejmować współżycia.
- Podczas trwania testu pacjent powinien wstrzymać się od przyjmowania posiłków i napojów oraz unikać wysiłku fizycznego.
- Po pierwszym pobraniu krwi pacjent otrzymuje 1 tabletkę (10 mg) metoklopramidu, którą należy popić wodą.
- Krew pobiera się po 60 i 120 minutach od momentu podania leku/lub wg wskazań lekarza./ czas pobrania określa lekarz/
- PSA, fPSA
- W dniu badania Pacjent powinien być na czczo.
- Krew pobiera się rano między godziną 7:30, a 10:00.
- Należy pamiętać, aby 2 dni przed badaniem zachować wstrzemięźliwość seksualną (ejakulacja podwyższa poziom PSA, również stosunek analny, poprzez który dochodzi do stymulacji prostaty).
- Zaleca się również: zrezygnowanie z długotrwałego wysiłku (w tym dłuższej jazdy na rowerze – również dochodzi do stymulacji gruczołu krokowego), nie należy przeprowadzać badania „per rectum” przed oznaczeniem poziomu PSA.
- KLIRENS KREATYNINY:
Przygotowanie:
- W dniu poprzedzającym pobranie krwi należy przeprowadzić dobową zbiórkę moczu.
- W dniu badania krwi należy również przynieść 50 ml moczu ze zmierzonej objętości dobowej zbiórki.
- Krew pobrać rano, między godziną 7:30, a 9:00, Pacjent powinien być na czczo.
Przygotowanie pacjenta do badania kału:
- Przed planowanym badaniem kału Pacjent powinien zaopatrzyć się w plastikowy, jednorazowy pojemnik z łopatką (dostępny w aptekach).
- Przed oddaniem kału należy całkowicie opróżnić pęcherz moczowy.
Pobieranie kału do badań laboratoryjnych:
- Świeży kał pobiera się z kilku miejsc za pomocą łopatki do pojemnika, w ilości odpowiadającej wielkości orzecha włoskiego.
- Należy unikać zanieczyszczenia materiału moczem oraz środkami chemicznymi używanymi do dezynfekcji toalet.
- Pojemnik należy szczelnie zamknąć, podpisać nazwiskiem, imieniem.
- Pojemnik dostarczyć do laboratorium w jak najkrótszym czasie.
- Jeżeli nie ma możliwości dostarczenia materiału do laboratorium bezpośrednio po pobraniu należy materiał przechować w temperaturze lodówki jednak nie dłużej niż 24 godziny.
- Kał na badanie parazytologiczne (jeśli jest takie zalecenie) pobiera się 3-krotnie w odstępach 3-5 dniowych. Zaleca się pobieranie nie wcześniej niż 2 tygodnie po zakończeniu kuracji antybiotykowej. Do defekacji nie używać czopków.
- Pobranie kału na krew utajoną nie wymaga zastosowania diety. Nie należy pobierać w czasie menstruacji. Alkohol, aspiryna i inne leki spożyte w nadmiarze w ciągu 48 godzin przed badaniem mogą dawać fałszywie dodatnie wyniki.
- Laboratorium nie przyjmuje do badań kału pobranego do innych pojemników (słoiki, butelki itp.).
Jak przygotować się do badań mikrobiologicznych
Mocz na posiew
Mocz na badanie bakteriologiczne należy pobrać rano, pierwszy po spoczynku nocnym Przestrzegając podanych niżej zasad:
- mocz pobrać do jałowego kubeczka z podłożem transportowym otrzymanego w Pracowni Diagnostyki Laboratoryjnej lub kupionego w aptece
- przy otwieraniu i zamykaniu pojemnika oraz pobieraniu moczu nie dotykać wewnętrznych ścianek pojemnika i pokrywki
- pojemnik musi być czytelnie opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta, od którego pochodzi próbka do badania
- okolice cewki moczowej dokładnie umyć ciepłą wodą (najlepiej przegotowaną) i przetrzeć jałowym gazikiem (dostępny w aptece)
- pobieramy mocz z tzw: środkowego strumienia, czyli po rozpoczęciu oddawania moczu pierwszą partię oddajemy do toalety, następnie kolejną porcją moczu obsikać podłoże transportowe znajdujące się w pojemniku
- następnie zamknąć go nie dotykając wewnętrznej części pokrywki
- w ciągu 2 godzin od pobrania dostarczyć mocz do laboratorium
Jeśli mocz od małego dziecka został pobrany do samoprzylepnego woreczka, należy dostarczyć do laboratorium mocz w woreczku, nie wolno przelewać z woreczka do kubka.
Instrukcja pobrania nasienia na badanie bakteriologiczne
Materiał należy pobierać drogą masturbacji po ok. 3 dniach wstrzemięźliwości seksualnej.
Przygotowanie:
- materiał pobrać do jałowego kubeczka otrzymanego w gabinecie, Pracowni Bakteriologii lub kupionego w aptece
- przy otwieraniu i zamykaniu pojemnika oraz pobieraniu nasienia nie dotykać wewnętrznych ścianek pojemnika i pokrywki
- pojemnik musi być czytelnie opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta, od którego pochodzi próbka do badania
- przed pobraniem należy umyć wodą (najlepiej przegotowaną ) prącie po odciągnięciu napletka i osuszyć jałowym gazikiem (dostępne w aptece)
- pobrać nasienie do jałowego pojemnika
- materiał dostarczyć do Pracowni Bakteriologii, materiał przechowywać w temperaturze pokojowej (20°C-22°C) w ciągu 2 godzin od pobrania
UWAGA!!!
W przypadku badania na wykrycie w materiale klinicznym Chlamydia trachomatis lub/i Mycoplasma / Ureaplasma prosimy przed pobraniem materiału skontaktować się z Pracownią Diagnostyki Laboratoryjnej w celu ustalenia sposobu pobrania i transportu materiału. (Celem pobrania specjalnych wymazówek lub/i podłoża transportowego).
Kał na badanie w kierunku Rota i Adeno wirusów oraz Clostridium difficile
Przygotowanie:
- pacjent przed oddaniem kału powinien oddać mocz
- materiał pobrać do jałowego kubeczka otrzymanego w gabinecie, Pracowni Bakteriologicznej lub kupionego w aptece
- pojemnik musi być czytelnie opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta, od którego pochodzi próbka do badania
- przy otwieraniu i zamykaniu pojemnika oraz pobieraniu nie dotykać wewnętrznych ścianek pojemnika i pokrywki
- pobrać z masy kałowej próbkę w ilości 5-20 ml, w przypadku kału biegunowego każdą ilość możliwą do przeniesienia do pojemnika ( badanie uformowanego stolca nie jest wskazane)
- materiał powinien zostać dostarczony w ciągu 1 godziny do Pracowni (wówczas może być przechowywany w temperaturze pokojowej) jeśli ten czas się wydłuży do 24 godzin, próbkę należy umieścić w temperaturze 4°C (lodówka).
- powyżej 24 h kał powinien zostać zamrożony do -70°C, gdyż temperatura – 20°C może inaktywować toksynę Clostridium difficile
Kał na badanie mikrobiologiczne / mykologiczne
Przygotowanie:
- pacjent przed oddaniem kału powinien opróżnić pęcherz moczowy
- materiał pobrać do jałowego kubeczka otrzymanego w gabinecie, Pracowni Bakteriologicznej lub kupionego w aptece
- pojemnik musi być czytelnie opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta, od którego pochodzi próbka do badania
- przy otwieraniu i zamykaniu pojemnika oraz pobieraniu nie dotykać wewnętrznych ścianek pojemnika i pokrywki
- pobrać z masy kałowej z kilku miejsc, próbkę wielkości orzecha laskowego, najlepiej z miejsc z domieszka śluzu, krwi czy ropy
- materiał powinien zostać dostarczony w ciągu 1 godziny do Pracowni (wówczas może być przechowywany w temperaturze pokojowej), jeśli ten czas się wydłuży do 24 godzin, próbkę należy umieścić w temperaturze 4°C (lodówka).
Materiały z dróg oddechowych (wymaz z gardła, migdałków)
Przygotowanie:
- wymaz powinien zostać pobrany na czczo z rana, po przepłukaniu jamy ustnej przegotowaną wodą. Nie należy myć zębów, gdyż niektóre z past stomatologicznych zawierają substancje p/bakteryjne, co może zafałszować wynik badania
- materiał należy w jak najkrótszym czasie dostarczyć do Pracowni, jeśli transport przekroczy 2 h , wymaz pobrany musi zostać na zestaw transportowy
- wymaz z nosa: pobieramy o każdej porze dnia, lecz nie należy stosować przed pobraniem wymazu środków p/bakteryjnych lub innych substancji (kropli, maści) do nosa co najmniej 2 godziny przed pobraniem wymazu
- plwocina:
- materiał pobrać do jałowego kubeczka otrzymanego Laboratorium lub kupionego w aptece
- pojemnik musi być czytelnie opisany imieniem i nazwiskiem pacjenta, od którego pochodzi próbka do badania
- przy otwieraniu i zamykaniu pojemnika oraz pobieraniu nie dotykać wewnętrznych ścianek pojemnika i pokrywki
- materiał powinien zostać pobrany na czczo, z rana, po przepłukaniu jamy ustnej przegotowana wodą. Nie należy myć zębów, gdyż niektóre z past stomatologicznych zawierają substancje p/bakteryjne, co może zafałszować wynik badania.
- odkrztusić do jałowego pojemnika w ilości ok. 2-5 ml, przy skąpym odkrztuszaniu zastosować leki wykrztuśne lub inhalacje. Materiał należy przechowywać w temperaturze pokojowej, dostarczyć do Pracowni w ciągu 2 godzin